Güncel Amasya Sitesi

goynucek

Tarihçe

Göynücek İlçesinin tarihi, m.ö.5000 (Kalkolotik - Erken Tunç) yıllarına kadar uzanmaktadır. 1922’de ilçe olmuş, ancak 1926 yılında bucak yapılarak il merkezine bağlanmış, 1954 yılında tekrar ilçe haline getirilmiştir.

Coğrafi Yapı ve Ulaşım

İlçe Çekerek ırmağı vadisinde ve ilin güney batı yönünde kurulmuş olup, doğuda Tokat’ın Zile ilçesi (38 km), batıda Çorum’un Ortaköy (30 km) ve Mecitözü (15 km) ilçeleri, Kuzeyde Amasya merkez ilçesi (45 km), güneyde Yozgat’ın Aydıncık ilçesi ile sınırlıdır. Yüzölçümü 579 km² olup, rakımı 450-1100 m arasındadır. İlçe merkezinin Amasya’ya uzaklığı 45 km dir.

İklimi; yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçmekte olup, kışları fazla sert geçmemektedir. İlçe bozkırlarla ve fundalıklarla kaplıdır. Yer yer bataklık, orman ve korulara rastlanmaktadır. Yeryüzü şekli oldukça engebeli ve dağlıktır. İlçenin batısında Karadağ, güney ve doğusunda Tekke dağı bulunmaktadır. En önemli akarsuyu Yeşilırmağın kolu olan Çekerek ırmağı ve Çorum ırmağıdır.

İlçeden Şehirlerarası yol geçmemektedir. Amasya yol bağlantısı asfalttır. İlçenin köyleriyle ve Çorum ili Ortaköy ilçesiyle yol bağlantıları vardır.

Ekonomik ve Sosyal Durum

Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı olmakla birlikte sanayisi yok denecek kadar azdır. İlçede Küçük Sanayi Sitesi Kurulma aşamasında olup, arsası alınmıştır. Tarım arazisi 224.080 dekardır. Bunun 61.080 dekarı sulu, 163.000. dekarı kıraçtır. Ancak Geldingen Ovası Sulama Projesi’nin faaliyete geçmesi ile ilçenin sulu tarım arazisinde artma beklenmektedir. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, ay çiçeği, şeker pancarı, nohut, haşhaş, soğan ve bamya’dır. İlçe ekonomisinin diğer önemli gelir kaynağı hayvancılık olup 7100 küçükbaş, 9715 büyükbaş hayvan bulunmaktadır.

İlçede içme suyu sıkıntısı çekilmemektedir. Ayrıca böbrek taşlarını ve idrar yolları iltihabını döktüğü söylenilen şifalı suyu bulunmaktadır. Şifalı su çıkış yeri dağda olmasına rağmen ilçenin içerisine kadar borularla getirilmiştir.

Yöremizde en çok tahıl, sebze, ay çiçeği ve haşhaş üretimi yapıldığı için, yemeklerimiz et ve sebze ağırlıklıdır. Yöreye has tarhana çorbası, bulgur pilavı, keşkek, yarma çorbası, baklalı dolma, haşhaş çöreği çokça yapılan yemeklerdendir.

İlçe merkezinde Türk kültürünün değişik folklorik özelliklerini görebilmek mümkündür. Özellikle Ardıçpınar, Davutevi ve Ilısu Köyleri folklor geleneğini yaşatmaktadır. Merkezde ve köyde yapılan düğünlerde, geleneksel köy düğün adetleri sürdürülmektedir. Düğünler cuma günü öğle sonu başlayıp, pazar günü öğle sonu bitmektedir. Düğünlerde değişik yörelerin değişik oyunları ile Amasya yöresinin oyunları oynanmaktadır. Bunlardan bazıları; Sinsin, Fanzara, Hoşbilezik, Ters Halay, Yerleme, Topalkız, Mektepli, Noktalı, Mahirçavuş, Temirağa, Samah vb.dir.

Eğitim, Kültür ve Sağlık

İlçemiz merkezinde çok Programlı lise, Atatürk İlköğretim Okulu,70 Yıl Sağlık Meslek Lisesi ve Yatılı İlköğretim Bölge Okulu olmak üzere dört okul mevcuttur ve eğitime yeterlidir. Halkın yüzde doksanı okur yazar durumdadır.

Göynücek İlçesinde kültür eskiden devam eden örf ve adetlerle yürümektedir.

İlçe merkezinde 1 Çok Programlı Lise, 1 Sağlık Meslek Lisesi, 1 Yatılı Bölge İlköğretim Okulu, 1 İlköğretim okulu ile kasaba ve köylerde 11 İlköğretim okulunda toplam 132 derslikte öğrenim görülmektedir.

İlçe merkezinde 1 Adet Toplum Sağlığı Merkezi mevcut olup, İlçede 3, Gediksaray Köyünde 1 aile hekimi ile hizmet verilmekte ayrıca Alan, Sığırçayı, Kertme, Asar, Başpınar, Ayvalıpınar, İkizyaka, Terziköy, Karaşar, Tuzsuz ve Ilısu köylerinde sağlık evi bulunmaktadır.

Turistlik yer ve sit alanı yoktur. Tarihi eser kalıntısı olarak ilçemiz Gökçeli köyü yakınında ki kale yıkıntısı vardır. İlçede turizm hareketi yoktur.

Tarihi Değerler

Gökçeli Kalesi

Göynücek İlçesi’nin 8 km kuzeybatısında, Gökçeli Köyü’nün yaklaşık bir km. kuzeydoğusundaki kayalık üzerinde, Çekerek Vadisi’ne hakim bir mevkiide yer almaktadır. Romalılar döneminde garnizon olarak kullanılmış olup çok sayıda basamaklı (krepisli) bir tünele sahiptir. Kalenin değişik kesimlerinde kayalara oyulmuş dehlizler mevcuttur.

Nüfus ve İdari Yapı

İlçenin toplam nüfusu 13.425 merkez nüfusu 2.628 dır. Kilometrekareye 23 kişi düşmektedir. 4 Mart 1954 tarih ve 6324 Sayılı Yasa ile İlçe haline getirilmiştir. İlçede Damlaçimen ve Gediksaray Beldeleri ve 36 köy bulunmaktadır. İlçe merkezinde Cumhuriyet, Merkez ve Yeni Mahalle olmak üzere üç mahallesi bulunmaktadır.

Belde ve Köy Nüfusları