egitim
Eğitim
Amasya’da Genel Eğitim Tarihi
Amasya’da Cumhuriyet Öncesi Eğitim
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Amasya’daki eğitim anlatılırken çocuk mektepleri, medreseler ve Darü’l Kurralar (Kur’an Kursları)’dan bahsedilmiştir. Osmanlılar döneminde eğitim; sübyan okulları, Darü’l Kurralar (Kur’an Kursları) ve medreseler tarafından yürütülmüştür.
1967 Amasya İl Yıllığı’nda; Hüseyin Hüsamettin (Abdi Zade)’nin Amasya Tarihi adlı eseri kaynak gösterilerek 1437-1510 tarihleri arasında 8 çocuk okulu, 1404-1520 tarihleri arasında 8 Darü’l Kurra (Kur’an Kursları) ve 1225-1892 tarihleri arasında 36 medresenin olduğu istatistiki bilgi olarak verilmiştir. Aynı kaynakta, 1415-1797 yılları arasında Merzifon ilçesinde 6 medresenin, Gümüşhacıköy ilçesinde de 1413’te yaptırılan bir medresenin olduğu ifade edilmektedir.
1870 tarihli Sivas Salnamesi’nde Amasya Sancağı’ında 27 ilkokulda 718 müslüman talebenin öğrenim gördüğü, buna karşılık Ermenilere ait 1 sübyan okulu ve 195 talebenin olduğu belirtilmektedir. Aynı kaynakta yüksekokul derecesindeki medreselerde de 26 hatip, 23 imam, 44 öğretmen sayısının yanında 31 yüksekokulda 278 öğrencinin olduğu ifade edilmektedir.
Amasya’da 1920’de 3 orta mektep; 3 Rum,1 Ermeni karışık (kız-erkek) mektepleri; 34’ü erkek, 7’si kız 41 Türk ve İslam ilk mektepleri olmak üzere toplam 48 okul bulunmaktadır.
1921’de 3’ü orta mektep; 41’i (34’ü erkek,7’si kız )Türk ve İslam mektepleri olmak üzere toplam 44 okul mevcuttur. Ayrıca, yetim çocukların bir meslek sahibi olması için “Mekteb-i Sanayi” (Sanat Okulu) açılmıştır.
1922 yılına gelindiği zaman 1 sultani (lise), 1 idadi(lise), 1 Darü’l Hilafe(ortaokul) ve 61 ilk mektep (7’si kız ,54’ü erkek) olmak üzere toplam 64 okul bulunuyordu.
Amasya’da Cumhuriyet Sonrası Eğitim
1923 senesinde 1 sultani(lise), 1 idadi(lise), 1 Darü’l Hilafe(ortaokul) ; 7’si kız, 58’i erkek 65 ilk mektep olmak üzere toplam 68 okul vardı. 65 ilk mektepte ise 125 öğretmen görev yapıyordu.
1924’de liselerde Arapça ve Farsça dersleri kaldırıldı. Sultani ismini taşıyan okullar liseye çevrildi. Bu değişikliğin yapıldığı zaman okullarda toplam 122 öğretmen, eğitim ve öğretim vermekteydiler.
Harf inkılabını takip eden senelerde de öğretmenler, eğitmen adıyla yeni göreve başlatılanlarla desteklenmiş ve sayıları yükseltilmiştir.
1925’te kız mektebi olarak açılan Kılıcaslan Mektebi, açıldıktan üç yıl sonra Kılıcaslan İlk Mektebi adını almış ve Cumhuriyet ile Harf İnkılabı’nın en gerçekçi şekilde uygulandığı bir eğitim yuvası olmuştur.
1967 yılında 2 Lise, 5 Ortaokul, 1 Ticaret Lisesi, 2 Erkek ve 2 Kız Sanat Entitüsü, 1 İmam-Hatip Okulu ile 1 Kız İlköğretmen Okulu faaliyet halindedir.
2008 yılında liselerin sayısı, 18’i genel lise (9 Genel Lise, 1 Özel Lise, 6 Anadolu Lisesi, 1 Fen Lisesi, 1 Anadolu Öğretmen Lisesi), 25’i meslek lisesi toplam 43 ‘e, öğrenci sayısı 14.969’a ulaşmıştır.
İlde 2007-2008 öğretim yılı itibariyle eğitim ve öğretim hizmetleri hakkında genel bilgiler :
Okul Öncesi Eğitim
Merkez ilçede 2, Gümüşhacıköy’de 1, Suluova’da 1, Merzifon’da 1, Taşova’da 1 olmak üzere toplam 32 derslikli 6 anaokulu ve 194 anasınıfı bulunmakta olup, anaokullarında toplam 653, anasınıflarında ise 6.198 öğrenci olmak üzere toplam 6.851 öğrenci eğitim görmektedir.
İlköğretim Okulları
İldeki 209 ilköğretim okulundan 200’ü ilköğretim okulu, 4’ü yatılı ilköğretim bölge okulu, 4’si özel ilköğretim okulu, 1’i işitme engelliler ilköğretim okuludur. Bu okullarda, 1.814’ü ilköğretim okullarında, 74’ü yatılı ilköğretim bölge okullarında, 46’sı özel ilköğretim okullarında, 10’u işitme engelliler ilköğretim okulunda olmak üzere toplam 1.984 derslik bulunmakta olup, ilköğretim okullarında derslik başına düşen öğrenci sayısı; 22, Y.İ.Bölge okullarında 17, işitme engelliler ilköğretim okulunda 10, şehir ilköğretim okullarında 25, belde ilköğretim okullarında 18, köy ilköğretim okullarında 12’dir.
İlde, 43.421 ilköğretim okulu öğrencisi vardır. Bu öğrencilerden 41.573’ü ilköğretim okullarında, 527’si özel ilköğretim okullarında, 1.222’si yatılı ilköğretim bölge okullarında, 99’u da işitme engelliler ilköğretim okulunda bulunmaktadır. İlköğretim okullarındaki öğrencilerin % 51,48’i erkek, %48,52’si kız, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 19, geçen yıla göre öğrenci artışı -% 0,9, (azalma) ilköğretimden ortaöğretime geçiş % 98’dir. Merkezde 7, Göynücek ilçesinde 1, Suluova ilçesinde 4, Merzifon ilçesinde 2 olmak üzere 14 ilköğretim okulunda ve Merkez ilçede 1 lisede olmak üzere toplam 15 okulda ikili öğretim yapılmaktadır. Bu okullarda derslik başına 51 öğrenci düşmektedir.
Ortaöğretim Okulları
İlde 43 ortaöğretim okulundan 18’i Genel Lise (9 Lise, 6 Anadolu Lisesi, 1 Fen Lisesi, 1 Anadolu Öğretmen Lisesi, 1 Özel Lise), 25’i Meslek Lisesidir. (5 Sağlık Meslek Lisesi, 5 İmam Hatip Lisesi, 3 Çok Programlı Lise, 3 Ticaret Meslek Lisesi, 3 Kız Meslek Lisesi, 3 Endüstri Meslek Lisesi, 1 METEM (Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi), 1 Turizm Otelcilik Meslek Lisesi, 1 Tarım Lisesi) 338 genel liselerde, 271’i meslek liselerinde olmak üzere toplam 609 derslik vardır.
Ortaöğretimde genel olarak derslik başına düşen öğrenci sayısı 25 olup, bu sayı genel liselerde 21, meslek liselerinde 28’dir.
İlde toplam 14.969 ortaöğretim öğrencisinden 7.265’i genel liselerde, 7.704’ü da meslek liselerinde bulunmaktadır.
Özel Öğretim Kurumları
İlde 2007-2008 eğitim-öğretim yılı itibariyle 20 özel dershane, 9 özel motorlu taşıtlar sürücü kursu, 5 özel bilgisayar ve yabancı dil kursu, 8 özel öğrenci etüt eğitim merkezi, 4 özel ilköğretim okulu, 1 özel lise eğitim ve öğretim vermektedir.
Resmi ve Özel Öğrenci Yurt ve Pansiyonları
Resmi Öğrenci Pansiyonları
Yaygın Eğitim
Halk Eğitim Merkezleri
Halk Eğitim Merkezleri: 2003-2004 Öğretim yılında 7 Eğitim Merkezimizde açılan toplam 350 Mesleki ve Teknik Kurslar, Sosyal ve Kültürel Kurslar ile Okuma-Yazma Kurslarına 4619 bayan, 3795 Erkek olmak üzere toplam 8414 kursiyer katılmış, bunlardan 3779 bayan, 3213 erkek olmak üzere toplam 6992 kursiyer belge almıştır.
2004-2005 Öğretim yılında ilimiz genelinde 224 Mesleki ve Teknik, 137 adet Sosyal ve Kültürel, 20 adet Okuma-Yazma Kursu olmak üzere toplam 381 kurs açılmıştır. Bu kurslara toplam 6574 kursiyer katılmış, bunlardan 6544 kursiyer belge almıştır.
2005-2006 Öğretim yılında ilimiz genelinde 255 Mesleki ve Teknik, 185 adet Sosyal ve Kültürel, 50 adet Okuma-Yazma Kursu olmak üzere toplam 490 kurs açılmıştır. Bu kurslara toplam 10853 kursiyer katılmıştır.
2006-2007 Öğretim yılında ilimiz genelinde 243 Mesleki ve Teknik, 288 adet Sosyal ve Kültürel, 81 adet Okuma-Yazma Kursu olmak üzere toplam 512 kurs açılmıştır. Bu kurslara toplam 13232 kursiyer katılmıştır.
Ulusal Eğitime Destek
08 Eylül 2001 tarihinde başlayan kampanyada 09 Ağustos 2005 tarihi itibariyle 86 kurs açılmış olup, 1870 vatandaşımız kurslardan faydalanmıştır.
2003-2004 Öğretim yılı başından itibaren açılan 23 okuma-yazma kursuna 516 kursiyer katılmıştır.
2004-2005 Öğretim yılında Ulusal eğitime Destek Kampanyası kapsamında 20 okuma-yazma kursuna 287, 224 Mesleki ve Teknik kursuna 3845, 137 Sosyal ve Kültürel kurslara 2442 kursiyer katılmıştır.
2005-2006 Öğretim yılında açılan prezantasyon kursuna toplam 395 kişi başvurmuş olup, 372 kişi belge almıştır.
2004-2005 Öğretim yılında UEDK kapsamında 53 okuma-yazma kursuna 768, 60 Mesleki ve Teknik kursuna 1375, 32 Sosyal ve Kültürel kurslara 1307 kursiyer katılmıştır. Toplam 145 kursa 2042 kadın, 1408 Erkek olmak üzere 3450 kişi katılmıştır.
2006-2007 Öğretim yılında UEDK kapsamında (31 Eylül 2007 tarih itibariyle) 55 okuma-yazma kursuna 491, 76 Mesleki ve Teknik kursuna 1353, 6 Sosyal ve Kültürel kurslara 137 kursiyer katılmıştır. Toplam 137 kursa 1957 kişi katılmıştır.
Mesleki Eğitim Merkezleri
Mesleki Eğitim Merkezleri: 2005 yılında 5 Mesleki Eğitim Merkezinde 745 çırak, 367 kalfa olmak üzere 1112 kişi öğrenim görmüştür.
2004 yılında 382 kişi kalfalık, 548 kişi Ustalık, 142 kişi Usta Öğreticilik, 282 kişi İşyeri Açma, 185 kişi Meslek kursu belgesi olmak üzere toplam 1354 kişi belge almıştır.
2005 yılında 755 kişi Kalfalık ve Ustalık, 174 kişi Usta Öğreticilik, 25 kişi işyeri açma belgesi olmak üzere toplam 954 kişi belge almıştır. 745 Çırak, 367 Kalfa olmak üzere 1112 öğrenci Eğitim görmüştür.
Rehberlik Araştırma Merkezinde özel eğitim ve rehberlik çalışmaları sürdürülmektedir.
2006 yılında 315 kişi Ustalık, 304 kişi Kalfalık, 194 kişi Usta Öğreticilik, 7 kişi İşyeri açma belgesi almıştır. Çırak ve Kalfa olmak üzere 1422 öğrenci Eğitim görmüştür.
2007 yılında 305 kişi Ustalık, 330 kişi Kalfalık, 132 kişi Usta Öğreticilik, 15 kişi İşyeri açma belgesi almıştır. Çırak ve Kalfa olmak üzere 1140 öğrenci Eğitim görmektedir.
Öğretmenevleri
İlimizde Hamamözü ilçesi hariç, Merkez ilçe ve tüm ilçe merkezlerimizde Öğretmenevi bulunmaktadır. Amasya Merkez Öğretmenevinde 28, Merzifon Öğretmenevinde 94, Suluova Öğretmenevinde 30, Taşova Öğretmenevinde 24, Göynücek Öğretmenevinde 5, Gümüşhacıköy Öğretmenevinde 12, Toplam 193 yatak bulunmaktadır.
